Dam bestaande uit bundels wilgentenen, tussen een dubbele rij houten palen en samengedrukt met ijzerdraad. Een wilgentenendam kan ook aangelegd worden met levende wilgentenen om kleinere afstroomgebieden van ongeveer 5 ha op te vangen.
Voordelen
Een wilgentenendam vangt afstromend water op en laat het vertraagd doorsijpelen en deels in de bodem dringen. De meegevoerde modder bezinkt stroomopwaarts de dam.
Er is geen omgevingsvergunning vereist voor de aanleg van een wilgentenendam.
Praktische uitvoering
De dam ligt:
- Dwars op de richting van het afstromend water;
- Op de plaats waar het water geconcentreerd afstroomt: in een perceelshoek of in een zonk op het perceel of langs de perceelsrand;
- Bij voorkeur op een grasstrook of in een grasgang.
Een gewone wilgentenendam wordt verankerd met een dubbele palenrij waartussen bussels wilgentenen horizontaal worden geschrankt. De bussels worden aangedrukt en door een draad of lat op hun plaats gehouden. De dam is minstens 50 cm breed en komt minstens 50 cm boven het maaiveld.
Bij een levende wilgentenendam wordt een gewone wilgentenendam gecombineerd met de aanplanting van een enkele of een dubbel rij levende wilgentenen.
Aandachtspunten
Het is belangrijk dat het sediment (dat vóór de dam bezinkt) geregeld uitgegraven en terug op de akker gebracht wordt. Zo blijft de vruchtbare toplaag op het perceel en behoudt de dam zijn functie.
- De palen dienen voldoende diep geplaatst te worden om voldoende verankering te verzekeren.
- Om onderspoeling te voorkomen, wordt de dam best gedeeltelijk ingegraven.
Steun en voorwaarden
In de wetgeving rond erosie spelen plantaardige dammen een rol in de conditionaliteit op de hoog (rode) en zeer hoog (paarse) erosiegevoelige percelen. Daar maken ze deel uit van het keuzepakket bufferstroken.
- Voor dit type dam kan subsidie bekomen worden via het VLIF, niet productieve investeringen.
- Voor gemeenten is een wilgentenendam subsidieerbaar via het erosiebesluit van de Vlaamse regering.
- De provincie Vlaams-Brabant heeft voor de gemeenten een provinciaal subsidiereglement voor aanleg van een wilgentenendam.
- De provincie Oost-Vlaanderen heeft een project voor de aanleg van wilgentenendammen.
