Een houthakseldam bestaat uit houten palen en sterke gaasdraad, gevuld met verhakseld (wortel)hout. Dit is de meest robuuste plantaardige dam om kleinere afstroomgebieden van ongeveer 5 ha op te vangen.
Voordelen
Een houthakseldam vangt afstromend water op en laat het vertraagd doorsijpelen en deels in de bodem dringen. De meegevoerde modder bezinkt stroomopwaarts de dam.
Er is geen omgevingsvergunning vereist voor de aanleg van een houthakseldam.
Praktische uitvoering
- De dam is 1m breed.
- Een lage houthakseldam is min. 50 cm tot 75 cm hoog. Een hoge houthakseldam is hoger dan 75 cm.
- De dam ligt dwars op de richting van het afstromend water op de plaats waar het water geconcentreerd toekomt. Dit is in een perceelshoek of in een zonk op het perceel of langs de perceelsrand.
- Bij voorkeur wordt de dam gecombineerd met een grasstrook of een grasgang.
- Een doorstekende buis kan geplaatst worden om bij hevige neerslag een deel van het debiet vertraagd af te voeren.
Aandachtspunten
- Het houthaksel bestaat best uit grof wortelhout omdat dit minder snel afbreekt.
- De palen dienen voldoende diep geplaatst te worden om voldoende verankering te verzekeren.
- Om onderspoeling te voorkomen, wordt de dam best gedeeltelijk ingegraven.
- Het is belangrijk dat de modder (die vóór de dam bezinkt) regelmatig afgegraven en terug op de akker gebracht wordt. Zo blijft de vruchtbare toplaag op het perceel en behoudt de dam zijn functie.
- Er is geen omgevingsvergunning vereist voor de aanleg van een houthakseldam.
Steun en voorwaarden
- In de wetgeving rond erosie spelen plantaardige dammen een rol in de conditionaliteit op de hoog (rode) en zeer hoog (paarse) erosiegevoelige percelen. Daar maken ze deel uit van het keuzepakket bufferstroken.
- Voor dit type dam kan subsidie bekomen worden via het VLIF, niet productieve investeringen.
- Voor gemeenten is een houthakseldam subsidieerbaar via het erosiebesluit van de Vlaamse Regering.
- De provincie Vlaams-Brabant heeft voor de gemeenten een provinciaal subsidiereglement voor aanleg van houthakseldammen.
- De provincie Oost-Vlaanderen heeft een project voor de aanleg van houthakseldammen.